EYT'li dosyasının kapanmasının ardından kapsam dışında kalanlar erken emeklilik yollarını araştırmaya başladı. Emeklilikte ödeyeceğiniz prim günü ve yaş şartı önemli oluyor. Bazı hallerde emeklilik tarihi önde çekilebiliyor. Peki, kimler erken emekli olacak? İşte detaylar...
EYT kapsamında emeklilik başvuruları alınırken, EYT'yi kaçıranlar için erken emeklilik yolu gözüktü. Bazı şartları yerine getirenlere erken emeklilik imkânı sunuluyor.
Memurlar, 1 Ekim 2008 sonrasında erken emeklilik hakkından yararlanmaya başladı. Kanuna göre 2008 yılından önce sigortalı olmuş ve en az yüzde 40 raporu olanlar ile en az yüzde 40 doğuştan engelli olan memurlar 5400 prim günü (15 yıl) ödemiş olmak şartıyla erken emekli olabiliyor.
Memurun engellilik oranı yüzde 49'un altındaysa en az 18 yıllık sigortalılık ve 4680 gün primleri olmak şartıyla yine yaşa takılmadan emekli olabiliyor.
ENGELLİLERDE ERKEN EMEKLİLİK İMKÂNI
Engellilik oranı yüzde 50-59 arasında olan memurlar en az 16 yıldan beri sigortalı olurlarsa 4320 gün prime sahip olmaları durumunda yaşa takılmadan emeklilik hakkı kazanıyor. Memurlara yönelik sonradan gerçekleşen engellilik halinde erken emeklilik fırsatı sunuluyor.
Bu durumda engel oranı 40-49 arasında olanlara 6 bin 480 prim (18 yıl) ödemek kaydıyla emeklilik hakkı doğuyor. Engel oranı yüzde 50-59 arasında olan memurlar, en az 5 bin 760 (16 yıl) prim ödediği takdirde emeklilik hakkına kavuşuyor. Örnekle açıklamak gerekirse 2 Temmuz 1976 doğumlu Suat Bey ilk kez 1992 yılında sigortalı olarak çalışmaya başladı. Suat Bey'in yüzde 40 engelli olmasıyla birlikte toplamda 3 bin 680 gün primi bulunuyor.
ÖRNEK ERKEN EMEKLİLİK HESAPLAMASI
Suat Bey engelli raporuyla vergi dairesine başvurarak vergi indirimine sahip oldu. Suat Bey 25 yıl sigortalılık, 5 bin 600 prim günü ve 53 yaş şartını karşılıyor. Çalışıp primini doldurursa emekli olacağı tarih 2 Temmuz 2029 olacak. Ancak Suat Bey yüzde 40 vergi indirimi avantajını kullanarak emeklilik tarihini erkene çekebiliyor.
İşe giriş tarihine göre 16 yıl ve 3 bin 760 prim günü tamamlaması gerekiyor. Suat Bey 16 yıl şartını 2010'da tamamlayıp 80 gün daha prim eksiğini kapatıp emekli olma imkanına sahip oluyor. Böylelikle 2029 yılında değil 2015 yılında tam 14 yıl daha erken emekli olabiliyor.
MALULEN EMEKLİLİK İÇİN PRİM VE YIL ŞARTI VAR
SGK'nin ilgili yasaları, memur yani Emekli Sandığı (4/c) mensupları ve Bağ-Kurlular (4/b) malulen emekliliği 1 Ekim 2008 sonrasında mümkün hale getirdi. Bu kapsamda yasa, doğuştan malullüğü olanlar ile sonradan malullüğü olanlara prim ve yıl esasından ayırdı. Bu kapsamda en az yüzde 40 doğuştan engelli raporu olan vatandaşlar 5 bin 400 prim yani 15 yıl çalışma şartı ile malulen emekli olabiliyorken, yüzde 49 engeli bulunan vatandaşlar için bu süre 18 yıl ve 4 bin 680 prim; yüzde 50 ile 59 engeli olan vatandaşlar için ise bu süre 16 yıl ve 4 bin 320 prim olarak belirlendi.
EYT'den sonra 2. tarihi reform! SSK-Bağkur prim günü eşitleniyor: 5 yıl erken emeklilik imkanı! Son dakika haberi... Milyonlarca esnafı ilgilendiren EYT'den sonra emeklilikte ikinci tarihi reform için harekete geçildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in müjdesini verdiği küçük esnafı daha az primle emekli edecek modele ilişkin reforma son şekli verildikten sonra yasa teklifi haline getirilecek. İşte detaylar..
Milyonlarca esnafın heyecanla beklediği prim reformunda merak edilen bazı soruların yanıtları şöyle:
1-Emeklilik açısından Bağ-Kur ile SGK arasındaki farklar neler?
2008'de gerçekleştirilen sosyal güvenlik reformuyla işçi ve memurların emekliliği için gerekli ödeme gün sayısı 7 bin 200 (20 yıl) olarak belirlendi. Ancak Bağ-Kur'lular için bu süre 9 bin gün (25 yıl) olarak tespit edildi. Bu nedenle Bağ-Kur'lular daha uzun süre prim ödemek ve daha geç emekli olmak zorunda kalıyor.
SSK'da 7200 prim günüyle kadınlar 58, erkekler 60 yaşını doldurduğunda emekli olurken, Bağ-Kur da ise kadınlar 58, erkekler 60 yaş ve 9 bin prim günü koşullarını birlikte sağlamaları durumunda emekli olabiliyor. Normal koşullarda SGK'lılar için emeklilik tarihi hesaplanırken ilk işe giriş, sigorta tescil tarihi esas alınırken, Bağ-Kur da ise fiilen prim ödenen güne göre emekli olunuyor.
2-Bu gün itibariyle Bağ-Kur'dan SSK'ya geçsem emekli aylığım artar mı?
Emeklilik için 25 yıl, 9 bin gün şartını yerine getirilmesine 3.5 yıl Bağ-Kur'lu kalan 3.5 yılı (1261 günü) prim ödemelerini SSK'lı olarak tamamlarsa emeklilik statüsünü SGK'dya çevirmiş olur.
Böylece daha az prim ödeme ve daha yüksek emekli aylığı alma avantajı elde edilir. 2000 yılı öncesi Bağ-Kur'luların SSK'ya geçmesi durumunda emekli aylığı yüzde 15-20 civarında artıyor.
3-SSK ve Bağ-Kur'da hizmet sürelerim eşit bu durumda hangi statüden emekli aylığı alabilirim?
1 Ekim 2008 ve sonrasında ilk defa sigortalı olanlar çalışma hayatı boyunca en fazla hizmetinin bulunduğu statüden emekliliğe hak kazanoyor.
Bu tarihten önce sigorta girişi olanlar son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla statüden, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu statüden bağlanıyor. Emekli aylığı alınacak zam ve ikramiyeler de ona göre hesaplanıyor. 4-SSK ile Bağ-Kur'da kısmi emeklilik koşulları aynı mı? Reform paketiyle esnafın, emeklilik için gerekli prim gün sayısının SGK'lılarla eşitlenmesi öngörülüyor.