Peki yüzde emekliye zam oranı ne kadar olacak? En düşük emekli maaşı kaç lira olacak? Asgari ücret artışı kimlere yansıtılacak? İşte emekli ve memur maaşları
Emekliye ve memura büyük çifte zam geliyor. 14 milyon SSK ve Bağ-Kur emeklisi vatandaş 'Emekli maaşı zammı ne zaman açıklanacak' sorusuna yanıt ararken bir yandan da emekli maaşı hesaplama işlemleri yapılmaya başlandı. 'En düşük emekli maaşı ne kadar olacak, ne zaman açıklanacak' sorusu gündemin en sıcak maddelerinden birisi olurken, emekli zammı 2023 TÜİK'in Aralık ayı enflasyon rakamlarını açıklaması sonrası belli olacak.
Bunun yanı sıra Sabah gazetesinde yer alan haber emekli ve memurlara yeni bir müjde daha verdi. Enflasyon farkına eklenecek 3600 ek gösterge zammı için de star verildiği öğrenildi.
15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecek yasa ile bugün 2200'den 3600'e çıkartılanlardaki 1391 liralık artış 2500 lirayı geçecek.
5.3 MİLYON KİŞİYİ KAPSIYOR
Gazetede yer alan habere göre toplam 5.3 milyon memur ve memur emeklisini kapsayan 3600 ek gösterge düzenlemesinden yeni işe girenler de yararlanacak.
Memurların, kadro unvanı, derecesi, hizmet sınıfı, görevin önemi, sorumluluk düzeyi, hiyerarşik konumu ve eğitim durumu esas alınarak belirlenen ek gösterge sisteminde yapılan düzenlemelerle kamu hiyerarşisindeki kimi aksaklıklar giderildi.
Memurların hem emekli ikramiyelerinde hem de emekli aylıklarında yapılan iyileşmeler bu yıl cebe yansıyacak. Kamuda ek göstergesi olmayan, 0-2200 ek göstergeli 2 milyon 800 bin çalışan ve emekli de tarihi düzenlemeden yararlanacak.
ÖĞRETMENLERE DE MÜJDE GELDİ
Birinci dereceye gelmiş olmak şartıyla tüm öğretmenlerin, alan sınırlaması olmadan 2 yıl ve üzeri yükseköğrenim mezunu sağlık çalışanları, polisler ve din görevlilerinin ek göstergeleri 3600'e çıktı. Ayrıca avukat, il müdürü, bekçi, uzman jandarma ve uzman erbaş gibi 3000 ek göstergeli tüm meslek gruplarının da 3600 ek gösterge düzenlemesinden faydalanmaları sağlandı.
Dört meslek grubunun yanı sıra sosyal tarafların beklentileri dikkate alınarak il müdür yardımcısı, ilçe müdürü, şube müdürü, gelir uzmanı ve mali hizmetler uzmanları gibi kariyer uzmanları ile denetmenlerin de 2200 olan ek göstergeleri 3600'e çıkarıldı.
Şef ve uzmanlar, teknik hizmetler sınıfında yer alan ön lisans mezunları gibi bazı personelin 3600 ek göstergeden yararlanmasına ilişkin de düzenleme yapılması bekleniyor.
6 AY BEKLEME SÜRESİ OLMAYACAK
Öğretmen, polis, avukat, hemşire, din görevlisi emeklisi olanlardan daha önce birinci derece 2200 veya 3000 üzerinden emekli olan kişiler için 6 ay bekleme süresi uygulanmayacak. Bu kişilerin 2200 veya 3000 göstergesi 15 Ocak tarihinde kendiliğinden 3600'e yükselecek.
Geriye doğru hak verilmesi söz konusu olmayacak. İkinci ve üçüncü dereceden emekli olanların ek gösterge artışları aylıklarını çok etkilemeyecek. Halen görevde olup emekli olacak olanlar ise 6 ay bekleme süresi yönüyle "yükselenler ve atananlar" olarak ikiye ayrılıyor.
Birinci dereceden emekli olanların ek göstergeleri yükselince maaşlarında ciddi bir artış olacak. 3600 alan memur emeklileri emekli aylıklarını 1 Ocak itibariyle alırken, Ocak ayının ortasında 2023/Ocak-Haziran katsayı farkını, 15 Ocak-31 Ocak arası 3600 ek gösterge farkını alacak. Yani iki ayrı ek ödeme alacaklar.
'Memur ve emekli zam oranları ne olur?' sorusuna SGK Uzmanı Ali Duman, Habertürk'te katıldığı yayında cevap verdi. İşte Duman'ın açıklamaları:
ENFLASYON RAKAMLARI BEKLENİYOR
"Emekli maaşını normal şartlarda enflasyon artışı belirliyor.Yılda iki defa belirliyor; ocak ve temmuz ayında. Gelecek enflasyon artışı ile net olarak maaşlar belli olacak. Son 6 aylık enflasyon farkının net olarak karşımıza çıkması lazım.
5 aylık enflasyon farklarına bakıldığında yüzde 14 bandında görülüyor. Enflasyonda da biraz düşüş öngörülüyor.
Dolayısıyla burada enflasyona çok büyük bir artış gelmeyecek. Ama emekli maaşlarına, asgari ücrete bakıldığında eğer sadece gelecek enflasyon kadar artış sağlanırsa o zaman 14 milyona yakın emeklilerimizin haklı bir serzenişi ortaya çıkıyor.
Bizim normal şartlarda iki tane, ocak ve temmuz zammımız var. Devlet memurlarında toplu sözleşmelerden gelenlerde hak ve farklılıklar olabiliyor.Devlet memurları toplu sözleşme artı belirlenen oranı aşan enflasyon kısmını alabiliyorlar.
MEMUR VE EMEKLİLER NE KADAR ZAM ALACAK?
Enteresan bir şey söyleyebilirim 2023'ün en düşük asgari ücretinin altında şu an 2022 maaşıyla çalışan devlet memuru var. 2022 fiyatlarıyla ilk defa düşük kademe ve dereceden devlet memuru olarak göreve başlayan vatandaşlarımız var.
2023'te belirlenen asgari ücretin altında kaldı aylıklar. Devlet memuru aylığıyla asgari ücretlinin arasında ortalama yüzde 50, en altında söylüyorum en düşük derece ve kademede başlamış devlet memuruyla asgari ücretli arasında normal şartlarda 1.5 kat asgari bir fark oluşurdu.
Eğer biz 8500 TL 2023 asgari ücretini göreceksek bunun 1.5 katı üzerinden bakarsanız en düşük devlet memuru aylığının o zaman 12 bin 750 lira olması lazım. 8000-8300 lira civarında yeni başlayan kadrolarda en az yüzde 50 yapıyor. Devlet memuru aylıklarına asgari ücretli gibi zam gelir mi? Bunun kesinliği yok.
Normalde toplu sözleşme 2023 yılı için yüzde 8 artı enflasyon diyor. Refah payı ile beraber güncellenen durumu belirlenen enflasyonla artı 1 şeklinde. Diyelim aralıkta enflasyon belirlendi, son altı ay yüzde 16. O zaman artı bir gibi yüzde 17 ile devlette çalışan memur ve emekliler zam almış olacak."
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'DAN SON DAKİKA AÇIKLAMASI
Cumhurbaşkanı Erdoğan Kabine Toplantısı'nda konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı; "İnşallah memur ve emekli maaş artışlarını da bu anlayışla yapacağız. Çalışanlarımızın emeklilikle ilgili beklentilerini karşılayacak hazırlığı yakında tamamlıyoruz. İnşallah bu meseleyi de yılbaşından önce arzumuz gündemden çıkartmaktır. Amacımız bir sonraki yıl 2024'de ülkemizi yeniden tek haneli enflasyon rakamlarına kavuşturmaktır."
EMEKLİLERDEN 2023 ZAM TALEBİ
Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) Genel Başkanı Kazım Ergün, en düşük emekli aylıklarının asgari ücretin bir hayli altında kaldığını belirterek, emekli aylıklarına asgari ücretteki artış oranında zam istedi. Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) Genel Başkanı Kazım Ergün, 2023 yılında geçerli olacak asgari ücretin net 8 bin 506 lira olarak belirlendiğini anımsattı.
Yeni rakamla asgari ücrete ocak ayına göre yüzde 100, temmuz ayına göre ise yüzde 54,5 artış yapıldığına dikkati çeken Ergün, şöyle konuştu:"Memnuniyetle karşıladığımız bu artışın çalışanlara hayırlı olmasını diliyoruz. Hükümetten bu oranlardaki bir artışı emekli aylıkları için de yapmasını istiyoruz. Emeklilerin buna çok ihtiyacı var. Çünkü bugün en düşük emekli aylığının asgari ücret karşısında küçüldüğü bir tablo ile karşı karşıyayız. 2002'de net asgari ücret 184 lirayken, en düşük emekli aylığı 252 liraydı. Yani en düşük emekli aylığı bile asgari ücretin üzerindeydi. Bu yıllar içerisinde en düşük emekli aylığı ile asgari ücretin eşit olduğun bir tabloya dönüştü. 2016'da en düşük emekli aylığının 1242 lira, asgari ücretin ise 1300 lira olmasıyla tablo asgari ücret lehine değişti. Sonraki yıllarda da asgari ücret en düşük emekli aylığının sürekli üzerinde oldu."
Son artışla asgari ücretin 8 bin 506 liraya yükselmesine rağmen en düşük emekli aylığının 3 bin 500 lirada kaldığına dikkati çeken Ergün, şöyle devam etti:"Bu tablonun ortaya çıkmasının temel iki sebebi var. Bunlardan birincisi, asgari emekli aylığı hesaplama sisteminin değiştirilmesi. İkincisi ise asgari ücrete enflasyonun bir hayli üzerinde yapılan artışlardır. Milyonlarca emekli, en düşük emekli aylığı olan 3 bin 500 lira alıyor. Asgari ücretin bile düşük bulunduğu bir ortamda, milyonlarca emekli, asgari ücret rakamının yaklaşık yarısına bir ay geçinmek durumunda kalıyor. Bunu gidermek için öncelikle emekli aylıklarına asgari ücret seviyesi ve artış oranı dikkate alınarak zam yapılmalı, ardından da 2000 yılından sonra emekli olanların aylıklarını yükseltecek bir intibak düzenlemesi hayata geçirilmeli."
"BAĞKUR EMEKLİLERİMİZİN DE MAAŞINA DÜZENLEME YAPILACAK"
En alt düzeyde ücret alan emekliler var. Çok düşük kaldı. Açıklandığı gün fena değildi, enflasyon şartları içinde az kaldı. Bunlar kim? Prim gün sayılarını tamamlamamışlar, daha çok Bağkur'lular. Devlet 'bu insanlarımıza borçlanma imkanı getirelim' demişler. Prim borçlarını bağladıkları emekli maaşından ödenmiş. Bir sosyal destek bu. Bunların sayısı 500 bin civarında. Bunları da biz nasıl sosyal devlet ücretsiz, gelirsiz kimseyi bırakmaz diye bir düzenleme yaptıysa, bunlar da yeniden ele alınarak düzenlenecek.
ASGARİ ÜCRET REKOR KIRDI: EMEKLİ ZAMMI BEKLENTİLERİ YÜKSELDİ
Faruk Erdem'in yazısına göre; geçtiğimiz hafta Türkiye'nin merakla beklediği asgari ücret açıklandı ve 2023 yılında ödenecek en düşük ücret net 8.500 TL olarak belirlendi. Yıl başından bu yana yüzde 100 artmış olan asgari ücret için Temmuz ayı itibariyle artış oranı yüzde 54,7 oranında oldu.
FARKLI ZAM İÇİN SİNYAL GELDİ
Bu rekor artış aslında Ocak ayında yılın ilk zammını alacak emeklileri de umutlandırdı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'da yaptığı açıklamalarda emeklilere ve memurlara bir refah payının geleceğinin işaretlerini vermişti.
EMEKLİYE ZAM ORANI REFAH ARTIŞIYLA YÜKSELECEK
Bütün bu gelişmeler ışığında enflasyon artışının dışında farklı bir zam bekleniyor. Burada hem seyyanen bir iyileştirme, hem refah payı eklenmesi hem de taban maaş artışı şeklinde iyileştirmeler bekleniyor.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI NE KADAR OLACAK?
Yine asgari ücrete yapılan yüzde 54,7'lik artış da söz konusu olabilecek. Memur emeklileri için toplu sözleşme artışına da ilave gelebilir. Özellikle SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin 3.500 TL olan taban maaşının yükseltilmesi de söz konusu olacak.
SSK VE BAĞ-KUR EMEKLİ ZAMMI NASIL HESAPLANIYOR?
SSK ve Bağ-Kur emeklileri ile memurlar ve memur emeklilerinin maaş artışlarını 3 Ocak'ta açıklanacak olan Aralık enflasyonu ve dolayısıyla ortaya çıkacak olan 6 aylık oran belli edecek.Emekliler 6 aylık enflasyon oranı kadar artış alırken memur emeklileri ve memurlar ise yüzde 8 olarak belirlenen toplu sözleşme artışına ilaveten enflasyon farkı alıyor. Şu ana kadar 5 aylık enflasyon verisi belli oldu.
EMEKLİ VE MEMUR İÇİN 5 AYLIK ZAM ORANI KESİNLEŞTİ
Bu verilere göre SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yüze 14,05, memurlara ve memur emeklilerine yüzde 15,11 zam oluştu. Şimdi aralık ayı enflasyonu bekleniyor. 3 Ocak'ta bu veri açıklandığında 6 aylık oran da ortaya çıkacak.
OCAK ZAMMI İÇİN HANGİ ORAN BEKLENİYOR?
6 aylık enflasyon oranı ile ilgili yapılan yıl sonu enflasyon tahminlerine göre hesaplamalar yapılıyor. Merkez Bankası tahmini, Orta Vadeli Program hedefi ve yapılan anket sonuçlarına bakıldığında enflasyonun yüzde 65 ile yüzde 72 arasında bir oranda çıkması bekleniyor.
EMEKLİYE EK ZAM İÇİN FARKLI UYGULAMA
Bu tahminlerden yola çıkarak yapılan hesaplamalara göre de 6 aylık enflasyon verisinin yüzde 20'ler civarında çıkması bekleniyor. Buna göre eğer refah payı gündemde olmasaydı SSK ve Bağ-Kur emeklileri yüzde 20'ler civarında zam alabilecekken, emekli sandığı emeklilerine ise yüzde 8'lik toplu sözleşmeye ilaveten yüzde 13 lük bir enflasyon farkı verilecekti. Ancak bu yıl farklı bir uygulama da devreye girebilecek.
EMEKLİ MAAŞLARI İÇİN EK ZAM HESAPLARI BAŞLADI
6 aylık enflasyon belli olduktan sonra emeklilere verilecek ek zamlar konusunda bir değerlendirme yapılacak. 2022 yılı başında da benzer bir uygulama yapılmış ve yüzde 5 olan toplu sözleşme zammı 2,5 puan artırılmış SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin de taban maaşı artırılarak seyyanen zam yapılmıştı.
KİM KAÇ LİRA ALACAK?
Birinci formüle göre yüzde 20'ler civarındaki enflasyon oranına 10-15 puanlık bir refah payı eklenmesi söz konusu olabilecek. Bu durumda enflasyon oranı yüzde 35'lere kadar çekilecek.Bunun anlamı SSK ve Bağ-Kur emeklisine yüzde 35 oranında artış yapılması söz konusu olacak. Bu durumda memur emeklilerinin zam oranı ise toplu sözleşme artışı ile birlikte yüzde 38'e yaklaşmış olacak. Ancak bir başka beklenti ise artış oranının asgari ücret artışına eşitlenmesi.
EMEKLİ TABAN AYLIĞI 5.000 TL'Yİ GEÇECEK
Yani yüzde 54,7'lik oranın emekliler için de uygulanması şeklinde. Bu formüller sonunda en düşük Bağ-Kur esnaf emeklisi maaşı 5.000 lirayı geçecek. Taban maaş artırılırsa seyyanen artış ile tamamlanacak. 2000 öncesi SSK emeklisinin en düşük maaşı ise 7.000 liraya yaklaşmış olacak.Bir başka formülde ise toplu sözleşme oranının artırılması söz konusu olabilecek. Yüzde 8 olarak belirlenen toplu sözleşme oranı yükseltildiğinde memurların ve memur emeklilerinin alacağı zam oranı da yüzde 30'ları geçmiş olacak.
EN DÜŞÜK MEMUR EMEKLİSİ MAAŞI 8.205 TL'Yİ BULABİLİR
Ayrıca bir refah payı eklenmesi de oranı daha yukarı taşıyacak. Memur emeklisinin refah payı ile birlikte en düşük maaşı ise 8.205 lirayı bulacak.Bir diğer artış ise taban maaşlar da olacak. Bilindiği gibi en düşük SSK ve Bağ-Kur emekli maaşı temmuz ayında 3.500 TL'ye çıkartılmıştı. Bu artış yapıldığında ise asgari ücret 5.500 liraya çıkartılmıştı.
EMEKLİ MAAŞI İÇİN ASGARİ ÜCRET AYARI
İki ücret oranlandığında en düşük emekli maaşı asgari ücretin yüzde 63'ünü geçiyor. Bu oranlama yeni asgari ücrete de yapılabilecek. Bu durumda 8.500 lira olan yeni asgari ücrete gere bir taban emekli maaşı belirlenirse rakam 5.360 lirayı bulacak.Bir başka hesaplama ile asgari ücrete yapılan yüzde 54,7'lik oranı taban emekli maaşına uygulanırsa bu durumda en düşük SSK ve Bağ-Kur emekli maaşı 5.400 lirayı geçecek.
TABAN MAAŞ HEPSİNİ ARTIRIR
Taban maaşın 5 bin liranın üzerine çıkacak olması aslında bu civarda maaş alan diğer emekliler için de ek bir seyyanen artış anlamına gelecek.Örneğin şu anda 4 bin lira ya da 5 bin lira ya da 6 bin lira maaş alan emekliler taban maaşın 3.500 liradan 5.500 liranın üzerine çıkmasıyla enflasyon ve refah payının dışında bir seyyanen artışa da kavuşmuş olacak. Taban maaş ile diğer emekliler arasındaki oran böylece korunacak
EK GÖSTERGE DE DEVREDE
Bütün bu artış formüllerinin dışında 15 Ocak itibariyle devreye gerecek olan 3600 ek gösterge de özellikle memur emeklilerinin maaşlarına ek bir artış getirecek. Burada 2.500 TL'yi bulabilecek ek artışlar da emekli memurların maaşlarına yansıtılmış olacak.
DUL YETİMLER VE SOSYAL YARDIMLAR
Emeklilere yapılacak artış oranları dul ve yetim maaşı alanlara da aynen yansıtılacak. Böylece örneğin yüzde 35'lik bir artış yapılmışsa dul yetim maaşı da aynı oranda artmış olacak. Taban maaş artışı ise dul yetimlere hisse oranında yansıtılmış olacak.65 yaş aylığı, engelli aylığı ve evde bakım parası gibi sosyal yardımlar da ise artış da farklı bir formül uygulanıyor.
Bu sosyal yardımlar memur emeklisine yapılacak zam oranında artırılıyor. Böylece Ocak ayından itibaren sosyal yardımlar da memur emeklilerine yapılacak zam oranında artmış olacak.
İLK AYLIKTA HESABA GEÇECEK
Yapılacak zamlar SSK ve Bağ-Kur emeklileri için Ocak ayı maaşıyla birlikte uygulanacak. Bu emekliler ayın 17'sinden itibaren maaş aldıkları için zamlı maaş kendilerine yatırılacak.Memur emeklileri ise ayın ilk üç gününde maaş aldıkları için zamsız olarak ücretlerini alacak. Daha sonra ay içinde zam farkları hesaplarına yatırılacak.
İŞTE OLASI EMEKLİ VE MEMUR MAAŞLARI
Mevcut maaş: 9.109 TL5 aylık kesinleşen zamlı maaş: 10.478 TLYüzde 3 Aralık enflasyonu tahminine göre: 10.754 TLYüzde 4 Aralık enflasyonu tahminine göre: 10.903 TLYüzde 5 Aralık enflasyonu tahminine göre: 11.021 TL
MEMUR EMEKLİSİ MAAŞI
Mevcut maaş: 6.077 TL5 aylık kesinleşen zamlı maaş: 6.990 TLYüzde 3 Aralık enflasyonu tahminine göre: 7.174 TLYüzde 4 Aralık enflasyonu tahminine göre: 7.235 TLYüzde 5 Aralık enflasyonu tahminine göre: 7.353 TL
SSK EMEKLİSİ (2000 ÖNCESİ) Mevcut maaş: 4.687 TL5 aylık kesinleşen zamlı maaş: 5.345 TLYüzde 3 Aralık enflasyonu tahminine göre: 5.507 TLYüzde 4 Aralık enflasyonu tahminine göre: 5.558 TLYüzde 5 Aralık enflasyonu tahminine göre: 5.610 TL
SSK EMEKLİSİ (2000 SONRASI) Mevcut maaş: 2.906 TL5 aylık kesinleşen zamlı maaş: 3.314 TLYüzde 3 Aralık enflasyonu tahminine göre: 3.414 TLYüzde 4 Aralık enflasyonu tahminine göre: 3.446 TLYüzde 5 Aralık enflasyonu tahminine göre: 3.474 TL
BAĞ-KUR ESNAF EMEKLİSİ Mevcut maaş: 4.197 TL5 aylık kesinleşen zamlı maaş: 4.786 TLYüzde 3 Aralık enflasyonu tahminine göre: 4.931 TLYüzde 4 Aralık enflasyonu tahminine göre: 4.977 TLYüzde 5 Aralık enflasyonu tahminine göre: 5.028 TL
BAĞ-KUR TARIM EMEKLİSİMevcut maaş: 3.335 TL5 aylık kesinleşen zamlı maaş: 3.803 TLYüzde 3 Aralık enflasyonu tahminine göre: 3.918 TLYüzde 4 Aralık enflasyonu tahminine göre: 3.955 TLYüzde 5 Aralık enflasyonu tahminine göre: 3.995 TL